Analiza akustyczna dla przemysłu. Czy to się opłaca?
W tym artykule spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie.
Na początek musimy sobie odpowiedzieć czym jest analiza akustyczna i do czego służy. Najprościej rzecz ujmując jest to kompletne opracowanie, wykonane w oparciu o trójwymiarowy model terenu interesującego nas budynku/zakładu itp., które pozwala ocenić rozprzestrzenianie się hałasu na interesującym nas obszarze i odpowiedzieć na pytanie czy są przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu czy też nie.
Aby wykonać taki model potrzeba szereg danych zarówno geometrycznych (gabaryty budynków itp.) jak i akustycznych (np. parametry i natężenia źródeł dźwięku). Gabaryty budynków pozyskuje się z map, projektów i innych podobnych opracowań. Natomiast parametry akustyczne uzyskuje się wykonując na miejscu odpowiednie pomiary (inwentaryzację akustyczną) lub też bierze się je z kart katalogowych urządzeń dostarczonych przez producenta. Przy czym pierwsza metoda jest dużo bardziej precyzyjna gdyż producenci lubią „podkolorować” wyniki w swoich kartach i często rzeczywisty hałas takich urządzeń jest większy niż deklarowany. Innym problemem jest to, że parametr którym producenci lubią się posługiwać to moc akustyczna. Nie jest to najlepsze rozwiązanie gdyż moc akustyczna jest wartością pośrednią, zależną nie tylko od natężenia dźwięku ale również od gabarytów badanego urządzenia oraz przyjętej metody pomiarowej. Dodatkowo, mocy akustycznej nie można odnieść wprost do wartości dopuszczalnych które są wyrażane jako równoważny poziom dźwięku (Leq). Na szczęście, poważni producenci urządzeń zaczęli podawać również bardziej wartościowe parametry akustyczne swoich urządzeń taki jak poziom hałasu w danej odległości od urządzenia (np.1 lub 10 metrów).
A zatem, przy tworzeniu analizy możemy rozróżnić trzy sytuacje:
-obiekt istnieje,
-obiekt istnieje i będzie modernizowany,
-obiekt jest dopiero w fazie projektu.
W trzecim przypadki z oczywistych względów do modelu akustycznego możemy użyć tylko danych katalogowych lub też danych z naszej własnej bazy wcześniej wykonanych pomiarów akustycznych na podobnych urządzeniach.
Omówmy zatem wszystkie trzy przypadki.
Jeśli obiekt istnieję to analizy wykonuje się głównie wtedy, kiedy występuję przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach chronionych lub też występuję takie podejrzenie. Opracowanie takie pozwala określić jakie urządzenia powodują przekroczenia i o ile trzeba „wytłumić” te urządzenia aby skutecznie ograniczyć hałas.
W drugim przypadku mamy sytuację że obiekt już istnieje, ale planujemy modernizacje (np. montaż dodatkowych urządzeń na dachach hal produkcyjnych). W takim przypadku prognoza spodziewanego poziomu hałasu pozwoli odpowiedzieć na pytanie czy po wykonaniu modernizacji będą występowały przekroczenia czy też nie. Dokument ten określa zazwyczaj również środki zaradcze jakie można podjąć aby ograniczyć hałas przed rozpoczęciem modernizacji takie jak zastosowanie cichszych urządzeń lub też zmiana ich lokalizacji.
Trzeci przypadek jest najlepszy z punktu widzenia inwestora i akustyka. W tym przypadku model wykonuje się w oparciu o projekt, który często jeszcze można korygować. Pozwala to zawczasu wprowadzać korekty, które na tym etapie będą w wykonaniu tanie lub wręcz darmowe, a pozwolą znacznie ograniczyć hałas od planowanego obiektu. Najprostszym przykładem takiego działania jest zmiana lokalizacji urządzeń. Można je przenieść np. na dach lub też schować za budynkiem który w takim przypadku będzie naturalnym ekranem akustycznym. Trzeba to jednak zrobić z głową i w oparciu o model akustyczny, tak aby zamierzony efekt został osiągnięty.
Jednakże wielu inwestorów nie zleca takiej analizy akustycznej. Są to pozorne oszczędności gdyż często potem okazuje się że koszty ograniczenia hałasu od już wybudowanego zakładu są nawet kilkaset razy większe niż koszt wykonania analizy na etapie projektowania. Zwłaszcza jeśli tereny chronione akustycznie występują w niewielkiej odległości od granic zakładu.
Dla przykładu w tabeli poniżej podano przykładowe ceny zabezpieczeń akustycznych.
Zabezpieczenie: | Cena* | Uwagi |
Ekran akustyczny o wysokości 4m i długości 50m. | 200 000 zł | Cena przy założeniu że ekran posadowiony jest na poziomie gruntu. |
Tłumik akustyczny na jeden emitor spalin o przekroju 1m i skuteczności 15 dB. | 50 000 zł | Cena nie uwzględnia kosztów wykonania mocowania tłumika w przypadku kiedy emitor jest np. na dachu. |
Osłona wentylatora spalin wraz z silnikiem o gabarytach 7 x 4 x 3 m. | 60 000 zł | Cena przy założeniu że obiekt znajduje się na poziomie terenu. |
*Podane ceny są orientacyjne w oparciu o projekty wykonywane w przeszłości przez pracowników naszej firmy.
Jak widać koszty pojedynczego zabezpieczenia akustycznego nie są małe, a zazwyczaj żeby osiągnąć wymagany efekt trzeba takich zabezpieczeń wykonać kilka lub kilkanaście na terenie całego zakładu co zwielokrotnia koszty, które potrafią iść w miliony złotych. Jest to zawrotna suma w porównaniu z przeciętnym kosztem wykonania analizy akustycznej, który w zależności od wielkości zakładu i zakresu prac wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Jeśli firma wykonująca analizę ma doświadczenie to potrafi także wykonać koncepcję ograniczenia hałasu (opis proponowanych technologii i rozwiązań ograniczających hałas) oraz szacunkowo wycenić koszty takich działań (wycena budżetowa).
Podsumowując. Czy takie analizy akustyczne się opłacają? Zdecydowanie tak. Zwłaszcza na etapie projektu. Wtedy można osiągnąć duże oszczędności dzięki takiemu opracowaniu. Czasem wykonanie takiego opracowania jest po prostu koniecznością (np. kiedy zostały na zakład nałożone kary za nadmierny hałas i trzeba znaleźć sposób na jego ograniczenie).
Nasza firma wykonuje kompleksowe analizy akustyczne wraz z opisem i wyceną rozwiązań ograniczających hałas. W przypadku pytań zachęcamy do skontaktowania się z nami. Z przyjemnością udzielimy odpowiedzi i wyjaśnień. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą.